Sigarayla savaşta Türkiye'ye ?pekiyi'
DSÖ sigarayla mücadelede Türkiye'nin notunu yükseltti. Kapalı alanda uygulanan yasaklarla ile birlikte, tütün bırakma tedavisi ve vergiler konusunda ?pekiyi' verdi.
Dünya Sağlık Örgütü'ne (DSÖ) üye ülkelerin sigarayla mücadelede yürüttüğü önlemlerin değerlendirildiği 2011 yılı Küresel Tütün Salgını raporunda, Türkiye'nin, daha önce sadece kapalı alanlarda uygulanan sigara yasağı için geçerli olan ?Pekiyi' notu, tütün kullanımı ve koruyucu uygulamaların izlenmesi, sigara bıraktırma tedavileri, vergi uygulamaları, halkın eğitimi konularında da verildi. DSÖ'nün Küresel Tütün Salgını raporunda ülkeler, İngilizce ?Monitor'' (Tütün kullanımı ve koruyucu uygulamaları izle), ?Protect'' (Toplumu tütün dumanından koru), ?Offer'' (Sigarayı bıraktırmaya yardım et), ?Warn'' (Tütün zararları konusunda kamuoyunu uyar), ?Enforce'' (Tütün reklam, tanıtımlarının yasaklanmasını destekle), ?Raise'' (Tütün vergilerini artır) kelimelerinin baş harflerinden oluşan ?MPOWER'' kriterleriyle değerlendiriliyor. Raporda, Türkiye, tütün kullanımı ve koruyucu uygulamaların izlenmesi konusunda olumlu politikalar yürüten Avustralya, Belçika, Kanada, Fransa, İzlanda, İtalya, Japonya, Norveç, İngiltere ve ABD gibi ülkeler arasında yer aldı.
Karnede düşük notlar da var
Son zamanlarda ücretsiz sigarayı bıraktırma tedavilerinin yaygınlaşması ve tütün karşıtı medya kampanyaları da Türkiye'nin karnesine olumlu yansıdı. Sigara paketleri üzerindeki uyarı işaretlerinin DSÖ'nün belirlediği oransal büyüklüğün altında olması, ?Warn'' (Kamuoyunu uyar) kriterinin Türkiye'nin karnesine düşük not olarak yansımasına neden oldu. Sağlık Bakanlığı Tütünle Mücadelede Halkı Bilgilendirme Komisyonu Başkanı ve Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nazmi Bilir, DSÖ'nün benimsediği kritere göre, görsel uyarı işaretlerinin, sigara paketlerinin en az yüzde 50'sini kaplaması gerektiğini, oysa Türkiye'de satılan sigara paketleri üzerindeki görsel uyarıların, paketin yüzde 47.5'ini kapladığını söyledi.
En az yüzde 75'ini vergiler oluşturmalı
Türkiye, tütün ürünlerine uygulanan vergiler nedeniyle de karnesinde ?'pekiyi'' notu gördü. Prof. Dr. Bilir, DSÖ'nün, sigara satış fiyatının en az yüzde 75'ini vergilerin oluşturması kriteri aradığını belirterek, DSÖ'nün raporuyla ilgili şu değerlendirmelerde bulundu: ?Geçen yıl özel tüketim vergisinde yapılan düzenleme sayesinde Türkiye'de sigara satış fiyatının yüzde 78'ini vergiler oluşturuyor. Dolayısıyla yüzde 75 barajını aştığımız için bu listede yer alıyoruz. Türkiye, tütün kontrolüyle ilgili başarılı politikalar uygulayan 6-7 ülkeden biri haline geldi. Bu büyük bir ilerleme. Eskiden bu kriterlerin ancak 1-2'sine sahipken artık neredeyse tamamını yerine getirmiş durumdayız. Gelecek yıl yeni düzenlemelerin dikkate alınarak karnemize olumlu yansımasını bekliyoruz.''